Świebodzin (lubuskie) – przewodnik po atrakcjach (projekt „Miasta stojące murem”)

Świebodzin położony jest w województwie lubuskim. Znany jest przede wszystkim z pomnika Chrystusa Króla, który widoczny jest z pobliskiej drogi ekspresowej S3. Ja natomiast odwiedziłem to miasto z powodu pozostałości średniowiecznych murów obronnych. Zapraszam Was do lektury przewodnika po Świebodzinie.

Co zobaczyć w Świebodzinie?

Świebodzin znalazł się na trasie mojego projektu “Miasta stojące murem”, w ramach którego odwiedzam miasta i miasteczka posiadające średniowieczne obwarowania. Odwiedziłem go w sierpniu 2022 roku, gdy zaczynałem kolejną podróż po województwach lubuskim i zachodniopomorskim. W poniedziałkowe popołudnie miasto było bardzo spokojne, co dodało mu uroku.

Booking.com

Najważniejsze informacje o Świebodzinie

Historia Świebodzina jako osady sięga połowy XII, gdy miejscowość była pierwszy raz wzmiankowana, aczkolwiek według niektórych interpretacji mogło chodzić o pobliską wieś Grodziszcze.

Wiadomo też, że tereny na których leży miasto były już zamieszkane przez ludzi w czasach paleolitu i neolitu, a w bliskiej odległości centrum odnaleziono pozostałości dawnego grodziska z VII i VIII wieku.

Pierwsza źródłowa wzmianka o Świebodzinie pochodzi z 1302 roku.  Miasto uzyskało ograniczone prawa miejskie w 1319 roku, a pełne w 1469 roku. W XIV i XV wieku w mieście rozwinęło się tkactwo i sukiennictwo, a miejscowe sukno było eksportowane do wielu europejskich krajów. Pod koniec XIV wieku Świebodzin uzyskał przywilej warzenia piwa.

Początek XVI wieku, a dokładnie rok 1500 oraz 1522 przyniosły miastu zniszczenia w postaci pożarów, z których ten drugi spowodował destrukcję całego miasta. Dodatkowo kolejnych zniszczeń dokonało trzęsienie ziemi w 1533 roku.

W późniejszych stuleciach w Świebodzinie dalej rozwijało się sukiennictwo, a w 1728 roku otwarto pierwszą farbiarnię tkanin. W XVIII i XIX wieku było to jedno z najbardziej uprzemysłowionych miast na Śląsku.

Podczas drugiej wojny światowej miasto nie zostało poważnie zniszczone, jak to miało miejsce w wielu innych przypadkach.

Najciekawsze atrakcje Świebodzina

Mury obronne w Świebodzinie

Budowę murów obronnych w Świebodzinie rozpoczęto w XIV wieku, obwarowania obwodem zbliżone były do owalu, a całość otoczona była przez fosę. Nie znalazłem nigdzie oficjalnie podanej długości murów, ale pomiary na Google Maps pokazały, że musiały one mieć około 1000 metrów długości. Do dzisiaj zachowało się kilka znacznie obniżonych fragmentów o długości około 250 metrów. Oprócz tego można zobaczyć trzy baszty i pozostałości dawnej fosy. Wspomniane fragmenty murów do obejrzenia są przy ulicy Okrężnej w południowej i zachodniej części starego miasta oraz przy Szpitalnej nieopodal kościoła św. Mikołaja. Niewielki fragment z pozostałościami dawnej baszty znajduje się w Parku Chopina.

W linii obwarowań znajdowało się dwanaście baszt oraz trzy bramy miejskie Krośnieńska, Frankfurcka oraz Nowa. Od XVIII wieku rozpoczęła się stopniowa rozbiórka murów obronnych, a materiał pozyskany z nich posłużył do budowy nowych obiektów.

Ze wspomnianych baszt najbardziej znana jest Kamienna z początku XIV wieku.

Zamek w Świebodzinie

Zamek w Świebodzinie zbudowano na początku XIV wieku, w XV wieku zarządzali nim joannici, a w kolejnym stuleciu przebudowano go w stylu renesansowym. W 1699 roku zamek trafił pod opiekę cysterek z Trzebnicy, a w XIX wieku przekształcono go w szpital, którym jest do dzisiaj. Od tego czasu obiekt był wielokrotnie przebudowywany, w wyniku czego oryginalny wygląd uległ sporej zmianie.

Obecnie w murach dawnego zamku mieści się południowo-wschodnie skrzydło szpitala, ale jest ono bardzo zniszczone i nie jest użytkowane.

Rynek i ratusz w Świebodzinie

Stare miasto w Świebodzinie jest bardzo ciekawym miejscem, gdzie można zobaczyć ładne kamienice. W centralnym punkcie starego miasta znajduje się rynek (Plac Jana Pawła II), który ma kształt prostokąta o wymiarach około 90 na 50 metrów. W pierzejach rynku mieszają się stare kamienice z nowszymi domami. Najładniejsze mieszczą się po północnej stronie rynku.

Na rynku znajduje się miejski ratusz z XVI wieku, który przebudowano w XIX stuleciu. Obecnie w jego wnętrzach mieści się Muzeum Regionalne. Od samego początku budynek posiadał dwie wieże, ale w 1827 roku jedna z nich została rozebrana.

Na rynku stoi ławeczka Czesława Niemena, który był powiązany z miastem.

Kościół św. Michała Archanioła w Świebodzinie

Nieopodal rynku stoi kościół św. Michała Archanioła z XV wieku w stylu późnogotyckim. W połowie XVI wieku uległ pożarowi, w wyniku czego został przebudowany. Kolejna modernizacja miała miejsce w XIX, gdy stan świątyni był bardzo zły.

Szkoła Parafialna

Spacerując po Świebodzinie warto zwrócić uwagę na budynek przy Szpitalnej 1. Według dokumentów obiekt powstał na początku XVII wieku, a sama szkoła parafialna działała od XVI aż do XIX stulecia. Sam dom był wielokrotnie przebudowywany.

Park Chopina

Na wschód od starego miasta położony jest Park Chopina, obok którego znajduje się kościół ewangelicki Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski z końca XIX wieku. Oprócz tego do zabudowy wokół parku warto dodać dwie szkoły z XIX wieku.

Stare kamienice

Na terenie starego miasta znajduje się wiele ciekawych kamienic, z których najstarsze pochodzą z XVIII wieku. Znajdziecie je na placu Jana Pawła II, przy Wiejskiej i Kościelnej, przy Piłsudskiego, pl. Wolności i Sukienniczej. Warto pospacerować i obejrzeć, gdyż niektóre z nich są bardzo ładne.

Figura Jezusa Chrystusa Króla Wszechświata w Świebodzinie

Około dwóch kilometrów na południe od rynku stoi figura Jezusa Chrystusa Króla Wszechświata. Jej wysokość wynosi 36 metrów i powstała w 2010 roku. Wyglądem przypomina pomnik Chrystusa z Rio de Janeiro.

Świebodzin jest ciekawym miasteczkiem, ale z uwagi na swoje położenie przy drodze S3 często jest pomijany, no może z wyjątkiem słynnej figury Jezusa, którą widać z drogi ekspresowej.