Ośno Lubuskie – konwaliowe miasto (przewodnik po atrakcjach)

Ośno Lubuskie to jedno z moich ulubionych miasteczek, które posiadają mury obronne. Jeszcze nie tak dawno o nim nie słyszałem, ale przygotowując się do realizacji projektu odkryłem, że w okolicy jest dużo więcej podobnych miast do Ośna. Zapraszam Was dzisiaj do lektury krótkiego przewodnika po atrakcjach Ośna Lubuskiego.

Ośno Lubuskie co zobaczyć?

Ośno Lubuskie najważniejsze informacje

Ośno Lubuskie położone jest jak sama nazwa wskazuje w województwie lubuskim. Powstało na początku XIII wieku na wniosek księcia Henryka Brodatego, a pierwsza wzmianka o nim pojawiła się już w połowie tego samego stulecia. Wiadomo, że w okresie wczesnych piastów istniał tam już gród o charakterze obronnym.

Prawa miejskie zostały przyznane około 1347 roku, ale już w 1282 roku Ośno miało przywilej miasta nadany przez biskupów lubuskich, którzy w 1401 roku przekazali miasto Brandenburczykom. Natomiast od 1375 roku Ośno nosiło nazwę Drossen.

Podczas średniowiecza Ośno było głównym miastem na ziemi torzymskiej, a od połowy XV wieku nawet jej stolicą.

W 1433 roku Ośno Lubuskie zostało oblężone przez wojska husyckie, ale nie udało im się zdobyć miasta.

Ciekawe miejsca w Ośnie Lubuskim

W swojej historii Ośno Lubuskie doświadczyło wielu pożarów, zaraz oraz wojen, które za każdym razem dokonywały sporych strat. W 1945 roku w wyniku działań II wojny światowej aż 70% zabudowy miasteczka zostało zniszczone.

Z Ośnem Lubuskim związanych jest kilka ciekawostek, a mianowicie w 1369 roku miasto otrzymało przywilej bicia własnej monety. W drugiej połowie XVI wieku istniało tam 857 warzelni piwa (miasto słynęło z piwa ośnieńskiego), a w XVIII wieku 157 warsztatów tkackich.

Na przełomie XIX i XX wieku Ośno Lubuskie było nazywane konwaliowym miastem z uwagi na uprawy tego kwiatu i jego duży eksport. Konwalie uprawiano, gdyż produkowano z nich leki o działaniu nasercowym. Do upraw tej rośliny nawiązywała niemiecka nazwa Maiblumenstadt.

Najciekawsze atrakcje Ośna Lubuskiego

Mury obronne w Ośnie Lubuskim

Mury obronne mają około 1350 metrów i przetrwały niemal w całości. Powstały w XIV i XV wieku, chociaż niektóre źródła mówią, że budowę rozpoczęto już na przełomie XIII i XIV wieku. Nowe kamienne obwarowania zastąpiły istniejące wcześniej umocnienia ziemno-drewniane. W XV wieku miejskie mury zostały zmodernizowane oraz podwyższone przy użyciu cegły.

W trakcie wojny trzydziestoletniej w XVII wieku mury obronne zostało częściowo zniszczone, ale mimo wszystko były jeszcze użytkowane przez kolejne 100 lat.

Od połowy XVIII rozpoczęła się ich częściowa rozbiórka. W pierwszej kolejności zasypano fosę oraz wyrównano wały ziemne, następnie zajęto się bramami miejskimi. Ostatnie fragmenty Bramy Frankfurckiej zostały rozebrane w 1911 roku. Od lat sześćdziesiątych XX wieku rozpoczęła się renowacja obwarowań.

Do miasta w przeszłości prowadziły dwie bramy od zachodu Brama Frankfurcka, a od wschodu Sulęcińska. Wysokość obwarowań dochodziła do 6 metrów.

W chwili obecnej w Ośnie można zobaczyć łącznie 12 baszt, z czego 2 są koliste, 3 prostokątne (zachowane w pełni) oraz 7 baszt prostokątnych (bez zadaszenia). Wysokość murów waha się od 2 do 5 metrów.

Z zachowanych obwarowań warto wyróżnić:
– Baszta Złodziejska z XIV wieku, która w przeszłości służyła za więzienie (14 metrów wysokości)
– Baszta Krzaków z XIV wieku, która w XVIII wieku pełniła funkcję więzienia rezerwowego (14 metrów wysokości)
– Baszta Wielka Chyżańska (7 metrów wysokości)
– Baszta Smołowa (7 metrów wysokości)
– Baszta Kapłańska (7 metrów wysokości)
– Baszta Zwinger (nieopodal Baszty Złodziejskiej)

Podczas ostatniej wizyty w Ośnie Lubuskiej w sierpniu 2022 roku udało mi się wejść do wnętrza baszty Złodziejskiej oraz Krzaków.

Kościół św. Jakuba w Ośnie Lubuskim

Miejscowy kościół gotycki św. Jakuba powstawał blisko 80 lat. Budowę rozpoczęto pod koniec XIII wieku i jest on najstarszym obiektem w Ośnie Lubuskim. W późniejszych stuleciach świątynia była kilkukrotnie przebudowywana. W 1538 roku przejęli ją protestanci, którzy używali ją aż do 1945 roku. Co ciekawe w czasie, gdy zaczęli ją użytkować w kościelną wieżę trafił piorun i ją zniszczył.

Pod koniec XVI wieku pożar zniszczył całe miasto łącznie z kościołem, wyposażeniem, a sklepienia częściowo zawaliły się. Po tej katastrofie w XVII wieku odbudowano go, a świątynia zyskała nowe wyposażenie. We wnętrzu kościoła warto zwrócić uwagę na późnorenesansowy obraz z 1627 roku oraz ambonę z 1619 roku. Ciekawa jest również kamienna chrzcielnica z 1667 roku oraz drewniana skarbonka z 1658 roku.

Kaplica św. Gertrudy

Nieopodal murów przy skrzyżowaniu Gronowskiej ze Słubicką znajduje się gotycka kaplica św. Gertrudy z XV wieku. Była częścią kompleksu szpitalnego, ale w okresie reformacji podobnie jak kościół św. Jakuba została przejęta przez protestantów. Wspomniany szpital upadł pod koniec XVII wieku, a z jego zabudowań pozostała tylko istniejąca do dzisiaj kaplica, która obecnie pełni funkcje cmentarne.

Rynek i ratusz w Ośnie Lubuskim

Spacerując po mieście warto też zwrócić uwagę na stojący w centrum miasta neogotycki ratusz, w którym znajduje się Muzeum Ziemi Torzymskiej. Poprzedni ratusz powstał w 1517 roku, ale został zniszczony. Ten obecny powstał w latach 1842-1844.

Podczas ostatniego pobytu w Ośnie zwiedziłem wnętrza urzędu miasta oraz ciekawy gabinet burmistrza z oryginalnymi meblami. Będąc w Ośnie warto wejść do znajdującego się we wnętrzu urzędu wspomnianego wcześniej Muzeum.

`

Rynek w Ośnie jest trochę nietypowy, ponieważ wokół nie ma prawie żadnych kamienic, ale jest sporo drzew, które dają przyjemny cień.

Synagoga w Ośnie Lubuskim

W Ośnie Lubuskim istniała kiedyś synagoga, która zlokalizowana była na rogu 1 Maja oraz Strażniczej. Budynek istnieje do dzisiaj, ale został przerobiony na dom mieszkalny.

Na północy miasta nieopodal jeziora Reczynek mieści się dawny cmentarz żydowski, który powstał w połowie XIX wieku, a niektóre źródła podają, że nawet na początku XVIII stulecia. Niestety do dzisiaj zachowały się tylko pojedyncze nagrobki.

Czołg w Ośnie Lubuskim

Przy ulicy Rzepińskiej mieści się ciekawy ceglany budynek z XIX wieku. Kiedyś mieściło się w nim seminarium nauczycielskie, a obecnie pełni funkcję Młodzieżowego Ośrodka Socjoterapii. Na jego tyłach wspomnianego znajduje się czołg oraz działo wojskowe.

Wieża Eckarta

Poza granicami murów przy drodze do Gronowa znajduje się kamienna wieża Eckarta. Zbudowano ją w 1937 roku na cześć niemieckiego pisarza Dietera Eckarta. Obiekt pełni funkcję widokową.

Jezioro Reczynek

Na terenie Ośna Lubuskiego położone jest jezioro Reczynek, które w sezonie letnim pełni funkcję miejskiego kąpieliska.

Spacerując po Ośnie Lubuskim można dostrzec wiele starych kamienic, które powstały w XVII i XIX wieku. Uważam, że jest warte odwiedzenia, ponieważ prezentuje się znakomicie.