Białogard leży w województwie zachodniopomorskim i jest kolejnym miastem, które odwiedziłem w ramach projektu “Miasta stojące murem”. Miasto urzekło mnie dobrze zachowanymi pozostałościami obwarowań oraz zadbanymi uliczkami starego miasta. Zapraszam Was do lektury przewodnika po atrakcjach Białogardu.

Co zobaczyć w Białogardzie?

Białogard odwiedziłem w sierpniu 2022 roku podczas podróży po miastach i miasteczkach województwa zachodniopomorskiego. Tego samego dnia zwiedziłem jeszcze Choszczno oraz Ińsko. Wynająłem apartament położony pod miastem w jednej z okolicznych wsi, więc miasto miałem okazję zobaczyć o zachodzie słońca oraz następnego poranka. Zwiedzanie rozpocząłem dosyć wcześnie, ponieważ tego samego dnia planowałem jeszcze odwiedzić Kamień Pomorski, Goleniów i Maszewo.

W godzinach wieczornych przed zachodem słońca rynek i stare miasto były spokojne, mimo że miasto Białogard liczy ponad 23 tysiące mieszkańców.

Białogard najważniejsze informacje

Pierwsze wzmianki o Białogardzie pojawiły się już w zapiskach Galla Anonima, a na terenie obecnego miasta istniał gród, który na początku XI wieku był dwukrotnie zdobywany przez Bolesława III Krzywoustego. Dopiero w 1299 roku zostały nadane prawa miejskie, kilka lat później Białogard zyskał prawo do składowania każdego towaru, a od 1386 dołączył do Związku Hanzeatyckiego.

W I połowie XIII wieku za sprawą księcia Warcisława IV do miasta została przeniesiona rezydencja książęca.

W historii miasta miała miejsce ciekawa historia, która zwana jest wojną o krowę. Związane to jest z nieporozumieniem o krowę pomiędzy mieszkańcami Białogardu i Świdwina, które zakończyło się zbrojną potyczką 15 lipca 1469, gdy mieszkańcy Białogardu zaatakowali zbrojnych ze Świdwina. Bitwę wygrali ci drudzy, a podczas walk zginęło 300 mieszkańców Białogardu. Obecnie od 1969 roku w rocznicę odbywają się zawody między mieszkańcami obu miast, które nawiązują do tamtych wydarzeń.

Niestety XVII wiek i związana z nim wojna trzydziestoletnia przyniosły miastu upadek, ilość mieszkańców drastycznie spadła, a miasto zostało bardzo zadłużone. Dopiero w XIX wieku, gdy wszędzie następował rozwój przemysłu, zyskał na tym również Białogard.

Po zakończeniu II wojny światowej w mieście został ulokowany garnizon wojsk radzieckich, który stacjonował tam do 1993 roku. Co ciekawe w pobliskiej wsi Podborsko przechowywano radziecką broń nuklearną.

Białogard najciekawsze atrakcje

Mury miejskie w Białogardzie

Mury obronne w Białogardzie powstały najprawdopodobniej w pierwszej połowie XIV wieku. Według danych znalezionych w internecie długość murów obronnych wynosiła 800 metrów, a według moich pomiarów na Google Maps około 900 metrów. Zbudowane były z cegły, a podstawa utworzona została z otoczaków. Wysokość obwarowań dochodziła do 8 metrów, a grubość przy podstawie miała około metra. W linii murów istniało 25 baszt półotwartych, które były oddalone od siebie co 23 metry.

Białogard posiadał dwie bramy miejskie, w zachodniej części znajdowała się nieistniejąca już dzisiaj brama Młyńska, a na wschodzie brama Wysoka zwana Połczyńską z XIV wieku, w której obecnie znajduje się centrum kultury.

W połowie XIX wieku miasto nawiedziły dwie epidemie cholery, w wyniku których podjęto decyzję o rozbiórce miejskich obwarowań. Mieszkańcy uważali, że zaraza unosi się w powietrzu zamknięta między murami. W 1858 roku zaprzestano rozbiórki. Do dzisiaj zachowało się około 200 metrów murów rozrzuconych w wielu fragmentach dookoła starego miasta. Zobaczyć można również 9 baszt.

Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Białogardzie

Gotycki kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny położony jest nieopodal rynku. Powstał w XIV wieku, dokładnie w tym samym okresie co mury obronne. Świątynia w swojej historii była wielokrotnie niszczona przez pożary. Będąc w środku warto zwrócić uwagę na ołtarz z XVIII wieku oraz ambonę z XVII wieku.

Kościół św. Jerzego w Białogardzie

Kościół św. Jerzego w Białogardzie położony jest poza murami starego miasta przy Świdwińskiej. Zbudowano go w XIV wieku w stylu gotyckim na fundamentach dawnej pogańskiej świątyni. Do końca II wojny światowej był miejscem kultu protestantów.

Rynek i ratusz w Białogardzie

Rynek w Białogardzie, czyli Plac Wolności ma kształt zbliżony do kwadratu o bokach około 65-70 metrów. Jest bardzo zadbany i nawet jest na nim trochę zieleni. Kiedyś w centralnej części rynku stał ratusz, którego piwnice i fragmenty ścian odsłonięto podczas prac archeologicznych na przełomie XX i XXI wieku. Część z nich jest odsłonięta i udostępniona do zobaczenia pod szklanym zadaszeniem. Dodatkowo z lotu ptaka można dostrzec zarys dawnego ratusza w postaci kostki innego koloru. W Białogardzie w przeszłości istniały trzy ratusze, pierwszy spłonął w 1506 roku, drugi późnogotycki uległ zniszczeniu w wyniku pożaru w 1677 roku, a ostatni rozebrano w drugiej połowie XVIII wieku z powodu wad konstrukcyjnych. Wspomniane ruiny należały do drugiego ratusza.

Obecny ratusz znajduje się w zachodniej pierzei rynku i pochodzi z pierwszej połowy XIX wieku.

W otoczeniu rynku warto wyróżnić wspomniany ratusz i stojące obok muzeum “Izba Pamięci Regionalnej”. A najbardziej charakterystyczna jest żółta kamienica pod adresem Plac Wolności 17 obok kościoła Narodzenia NMP. Budynek powstał w 1910 roku i mieści się w nim bank.

Park Orła Białego

Białogard jest wyjątkowo zielonym miastem. Zwiedzając je warto zajrzeć do ciekawego parku Orła Białego, który znajduje się na północ od rynku.

Zamek w Białogardzie

Kiedyś w Białogardzie istniał zamek zbudowany w XIV wieku, który pod koniec XVIII wieku rozebrano. Obecnie pozostały piwnice, ale nie ma do nich wstępu. Znajdował się na terenie Górki Jana Pawła II przy Płowieckiej. Do około 2000 roku istniał tam zrujnowany pałacyk, który zburzono. Wcześniej nazywano ją "górką śmierci".

Spichlerz

Przy ulicy Piłsudskiego 25 znajduje się zabytkowy szachulcowy spichlerz z końca XVIII wieku.

Białogard jest bardzo ciekawym miasteczkiem, a przede wszystkim ładnym i ciekawym. Polecam Wam, jeśli będziecie w okolicy.