Realizując cykl artykułów o miastach z murami miejskimi odwiedziłem na początku czerwca miasto Wschowa położone w województwie lubuskim. Pierwotnie miasto posiadało około 950 metrów obwarowań, a do dnia dzisiejszego zachowało się całkiem sporo z nich. Czy wiecie, że to właśnie we Wschowie ślub wzięli król Kazimierz Wielki i Jadwiga Żagańska? Zapraszam Was na krótki przewodnik po Wschowie.

Wschowa atrakcje

Pierwsza wzmianka o Wschowie pochodzi z 1136 roku, gdy była jeszcze wsią. Jej nazwa może pochodzić od słowa schować (według języka staropolskiego wschować). Inna wersja mówi, że nazwa pochodzi od nazwy Wieszów. Prawa miejskie uzyskała w 1273 roku.

Wschowa położona jest około 20 kilometrów na zachód od Leszna i kiedyś była częścią województwa leszczyńskiego.

W 1365 roku król Kazimierz Wielki w miejscowym kościele farnym poślubił swoją czwartą żonę Jadwigę Żagańską (córkę Henryka V Żelaznego).

Wschowa co zobaczyć?

W trakcie III wojny północnej pod Wschową (bitwa pod Wschową) starły się wojska szwedzkie z połączonymi siłami saskimi i rosyjskimi. Miało to miejsce 13 lutego 1706 roku.
W czasach panowania Sasów Wschowa była uznawana za nieoficjalną stolicę Polski, ponieważ zbierał się tam senat oraz dwukrotnie było przyjmowane poselstwo tureckie (1737 oraz 1755). Przez około 250 lat od początku XV wieku w mieście działała mennica, a Wschowa była znanym ośrodkiem sukiennictwa.

Mury obronne we Wschowie

Nie znalazłem nigdzie dokładnej długości zachowanych do dzisiaj obwarowań, ale według pomiarów na Google Maps przekraczają one 500 metrów. Pochodzą z XV i XVI wieku, chociaż pierwsze wzmianki o nich pojawiły się w XIV wieku. Pierwotnie długość murów wynosiła około 950 metrów, a w kilku miejscach były dobudowane jeszcze zewnętrze pierścienie m.in. w rejonie kościoła farnego. Obecne fragmenty ciągną się wokół miasta od Zamku Królewskiego w okolicę ulicy Głogowskiej. Dalej od skweru przy Łaziennej aż do parkingu koło kościoła farnego. Wzdłuż ulicy księdza Rogalińskiego oraz niewielki fragment wzdłuż ulicy Herbergera na północ od zamku. Wysokość obecnych murów dochodzi do 4 metrów, a grubość pierwotnych obwarowań wynosiła 1,6-1,9 metra. Dodatkowo miasto było otoczone szeroką fosą (do 13 metrów szerokości), która w późniejszych latach została poszerzona nawet do 50 metrów.

W XIX wieku część murów oraz bramy miejskie zostały rozebrane. Obecnie w kilku miejscach można dostrzec niewielkie baszty.

Rynek i ratusz we Wschowie

Rynek we Wschowie jest niewielki, a jego wymiary wynoszą około 70 na 50 metrów. Od wschodniej strony nie ma kamienic, natomiast rynek przechodzi w Plac Zamkowy, na którym znajduje się skwer i fontanna.

Kamienice wokół rynku pochodzą w większości z XVII i XVIII wieku, natomiast zdecydowanie uwagę zwracają trzy renesansowe kamieniczki przy Placu Zamkowym nr 2, w których mieści się siedziba Straży Miejskiej oraz Muzeum Ziemi Wschowskiej.

Ratusz, który zajmuje sporą część niewielkiego rynku pochodzi z XVI wieku. Przebudowano go w 1860 roku na styl neoromański.

Samo stare miasto jest niewielkie, ale warto pospacerować sobie jego uliczkami

Zamek starościński we Wschowie

Obecny budynek pełni funkcję hotelu i restauracji. Zamek we Wschowie jest zamkiem królewskim wzniesionym w XIV wieku na miejscu wcześniejszej warowni zniszczonej przez wojska Kazimierza Wielkiego w 1343 roku. Po rozbiorze Polski zamek został częściowo zniszczony, a potem utworzono w tym miejscu więzienie.

Kościół farny we Wschowie

Kościół św. Stanisława Biskupa i Męczennika położony jest na zachód od rynku. Budowę ukończono w XIV wieku. Świątynia kilkakrotnie była niszczona w wyniku pożarów, ale zawsze ją odbudowano. Przez kilka lat używali jej nawet protestanci. Dzisiejszy wygląd kościół zawdzięcza przebudowie w pierwszej połowie XVIII wieku. Wieża kościoła ma 68 metrów i najprawdopodobniej służyła również w średniowieczu do dalekich obserwacji.

Obok świątyni znajduję się budynek, w którym obecnie znajduje się biblioteka publiczna. W XVIII wieku mieściła się tam Rezydencja Jezuicka, w której funkcjonowała misja oraz konwikt dla młodzieży szlacheckiej. Według informacji na tablicy stojącej przed budynkiem wcześniej w tym miejscu znajdowała się mennica.

Kościół Żłóbka Chrystusowego we Wschowie

Kościół Żłóbka Chrystusowego we Wschowie znajdziecie w linii murów miejskich przy Kilińskiego. Świątynia została zbudowana na początku XVII wieku w stylu renesansowym. Ciekawym faktem jest to, że do budowy wykorzystano dwie kamienice, które zaadaptowano na potrzeby kościoła. Wieża stojąca obok połączona ze świątynią jest pozostałością dawnej Bramy Polskiej prowadzącej do miasta. Od dłuższego czasu budynek jest nieużywany.

Przy okazji opisywania miasta warto wspomnieć również o Klasztorze Franciszkanów z XVII wieku który położony jest około 400 metrów od rynku.

Bardzo ciekawym miejscem jest Lapidarium Rzeżby Nagrobnej (cmentarz ewangelicki założono na początku XVII wieku), gdzie znajduje się pełno starych nagrobków.

Przy wjeździe do miasta od strony północnej można przy drodze zobaczyć ciekawy pomnik byka Ilona, który stanął w miejscu dawnego pomnika Bismarcka.

Wschowa to niewielkie, ale ciekawe miasteczko, które z pewnością możecie odwiedzić jeśli lubicie takie klimaty i będziecie w okolicy. My zatrzymaliśmy się tam po drodze do lubuskiego, a kontynuując podróż odwiedziliśmy jeszcze Bytom Odrzański, Kożuchów oraz Szprotawę.